ACTIVITEITEN
LITTEKENS VAN BANGE DAGEN
Een fietsroute ontwikkeld door HWR Reusel en AWEG Arendonk langs markante punten refererend aan Wereldoorlog II en 80 jaar bevrijding daarvan.
Kaartje fietsroute totaal
Vrijheid Blijheid.
Men kan alleen maar blij zijn als men vrij is. Denken, zeggen en doen wat we zelf willen, zijn kernwaarden die vrijheid bepalen. De geschiedenis heeft ons geleerd dat er helaas telkens weer mensen en groeperingen zijn, die menen anderen die rechten te kunnen ontnemen. Nazi-Duitsland is daarvan het meest recente voorbeeld voor onze regio. Met machtsvertoon en oorlogsgeweld werden grote delen van Europa bezet waaronder België en Nederland.
Eind september begin oktober 1944 werd de regio rondom Arendonk en Reusel bevrijd van het juk van nazi-Duitsland. Het ging gepaard met een hevige strijd, slachtoffers en verwoestingen, maar de vrijheid was herwonnen. In 2024 - tachtig jaar na die bevrijding - ontstond het initiatief om enkele gebeurtenissen van toen te verbinden met een fietsroute welke de grens overschrijdt tussen België en Nederland. Je bent vrij om die grens, al dan niet, te overschrijden, vrij om te kijken en vrij om te luisteren naar de gebeurtenissen uit die hevige periode. Met waardering en ontzag voor al diegenen, die met een moedige strijd de vrijheid herwonnen hebben, kunnen wij nu genieten van een vredig Kempisch landschap en even stilstaan bij "Littekens van bange dagen".
Veel fietsplezier, vrij en blij.
OVERZICHT VAN DE LITTEKENS OP NEDERLANDS GRONDGEBIED
Voor de littekens op Belgisch grondgebied, verwijzen we graag naar de website van AWEG:
Litteken 1 Museum "De Bewogen Jaren 1939-1950" 51.3877,5.1294
Museum “De Bewogen Jaren 1939-1950” kent een omvangrijke collectie van voorwerpen uit WO ll en Nederlands-Indië. Een vaste opstelling schetst het verloop door de jaren heen. Thematentoonstellingen geven extra aandacht aan bepaalde periodes.
Litteken 2 Veldhospitaal aan de Gagel 51.3790,5.1425
Bij het begin van de hevige strijd om Reusel plaatsten de Duitsers hier een veldhospitaal op zondag 24 september 1944. Geharde heelmeesters werden hier geconfronteerd met de verschrikkingen van de oorlog die in Reusel eind september 1944 bloedig verliep.
Een jonge Reuselnaar Wimke van Limpt overleed hier aan zijn verwondingen door een granaatexplosie.
Litteken 3 Barakkenkamp Lage Mierde 51.3960,5.1561
Op deze locatie werd in de jaren dertig een barakkenkamp gebouwd voor de huisvesting van arbeiders die hier in het kader van werkverschaffing de heide ontgonnen. Tijdens de Duitse bezetting schijnen er ook Joodse mannen te werk zijn gesteld. In de nasleep van Operatie Market Garden werden in 1944 Gelderse evacués ondergebracht. Later zaten in het kamp NSB’ers opgesloten. In het Openlucht Museum Arnhem staat één van de barakken welke in de jaren vijftig tot zestig ook nog werden bewoond door Molukse gezinnen.
Litteken 4 Dakota crash bij het Buspad 51.3717,5.1860
Duits geschut raakte op 17 september 1944 een Douglas C-47A die uit Engeland was opgestegen en hier neerstortte nabij het Buspad. In het vliegtuig bevonden zich paratroopers die er allemaal in slaagden op tijd uit het toestel te springen. Twee van de vijf bemanningsleden kwamen echter om het leven.
Litteken 5 53rd Welch Divisionpad 51.3595,5.1756
Soldaten van het 53rd Welch Division hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de bevrijding van Reusel. Eind september1944 ging vanuit België een belangrijke vluchtroute voor de Duitse bezetter door Reusel. Het dorp was een soort verdedigingsfort geworden om die route in stand te houden. Het gevolg was een ongenadige bloedige strijd alvorens het front zich verplaatste richting Tilburg.
Litteken 6 Slag om Reusel centrum 51.3618,5.1628
Als belangrijke vluchtdoorgang vanuit België werd Reusel-dorp door de Duitse bezetter gebruikt als een soort fort ter verdediging voor de terugtrekkende troepen. Met bommen, granaten en man tegen man gevechten werd de bezetter uiteindelijk verdreven mede door dapper strijdende Welshmen. 4 Oktober 1944 kon na een enorme strijd, de bevolking terugkeren naar het in puin geschoten dorp. Vele gebouwen, waaronder de kerk, waren onherkenbaar beschadigd, uitgebrand of ingestort. Waanzin van oorlog ten top, de wederopbouw kon beginnen.
Meer informatie over de oorlogsgraven van het Gemenebest op de Rooms Katholieke Begraafplaats Reusel
Litteken 7 Schuilkelders aan de Kattenbos 51.3648,5.1451
Alvorens de strijd eind september 1944 losbarstte in het centrum van Reusel hadden tientallen gezinnen de vlucht genomen of waren in schuilkelders ondergedoken. Dit bos werd doorgraven met ondergrondse schuilplaatsen welke bescherming boden tegen rondvliegende kogels en granaatscherven. 3 oktober kon men weer terugkeren naar het zwaar getroffen dorp.
Litteken 8 Karel I Interneringskamp 51.3573,5.1469
Na de bevrijding van zuidelijk Nederland werd in oktober1944 door het Militair Gezag het gebouw aangewezen als interneringkamp voor vermeende nazi-sympathisanten, voornamelijk uit Nijmegen. 1500 mensen waaronder vrouwen en kinderen verbleven in een ware hel. Na een korte periode werd vanwege mensonterende misstanden “kamp Reusel” opgeheven en verhuisden de gevangenen naar Kamp Vught.
Litteken 9 Boerderijbranden 't Heike 51.3476,5.1611
Eind september 1944 verwoestten de eerste beschietingen diverse boerderijen in dit gedeelte van Reusel. Vanuit Postel werd de bezetter in noordelijke richting teruggedrongen hetgeen gepaard ging met grof oorlogsgeweld waardoor hier menig gezin ontheemd werd en boerderijen in vlammen opgingen. De verschrikkingen van de oorlog zullen daarna het centrum van Reusel tot 3 oktober ten deel vallen.
Litteken 10 Glider crash op de Peelsche Heide 51.3373,5.1787
Tijdens operatie Market Garden in 1944 werden zweefvliegtuigen veelvuldig ingezet. De toestellen bestonden uit een frame van metaal en multiplex overtrokken met canvas. Hier, nabij de Kleine Cirkel, crashte zo’n glider van het type: WACO. Drie bemanningsleden kwamen hierbij om het leven en twee werden later door de Duitse SS vermoord.
Litteken 29 Glider crash op de Belevensche Heide 51.36075,5.12130
Op 19 september 1944 kwam een zweefvliegtuig neer op de Belevensche Heide. De kabel waarmee het toestel, van het type WACO CG-4A, werd getrokken had het begeven. Het toestel, met vier bemanningsleden en een jeep aan boord, was op weg naar Son in het kader van Market Garden. De vier bemanningsleden werden krijgsgevangen gemaakt.
Litteken 30 Gebeurtenissen bij Hoeve Catharina 51.3319,5.1423
Een naastgelegen schuur bij Hoeve Catharina stelde fam. Laarakker beschikbaar voor ontheemde buurtgenoten waarvan eind sept 1944 bezittingen door Brits geschut en Duitse mortieren waren verwoest. Menig gezin vond hier onderdak terwijl het dorp door de gevechten enorm werd toegetakeld. Mannen, vrouwen en kinderen deelden hier hun leed in afwachting wat er ging gebeuren. Deze hoeve stond destijds als enige in dit pas ontgonnen heidegebied. Door bovenvermelde familie werd menige vluchteling in groot geheim over de Belgische grens geholpen welke 700m verderop loopt.